Hôm nọ mình nói với mấy đứa sinh viên, rằng sinh viên tranh thủ còn khoẻ còn vui thì làm được gì thì làm, ăn chơi đi, ăn chơi rộng ra để biết cuộc đời. Học thì chỉ nên học một thứ, học thật giỏi, học thật sâu để sau này có cái nghề. Có đứa bảo em chẳng biết nghề gì, cứ học rồi xong có gì làm nấy.
Do không có định hướng từ nhỏ nên sinh viên giờ toàn kiểu có gì học đó, có gì làm đó, thành ra cuộc đời tốn nhiều thời gian sửa sai làm lại. Cái đám này là đám nghiên cứu khoa học, chăm hơn và cũng thân hơn đám sinh viên trên lớp bình thường nên mình cũng cố gắng định hướng giúp cho. Mong muốn thì từa tựa như nhau, kiểu muốn làm kĩ sư, làm công việc dạng thiết kế quản trị, ngồi văn phòng, có đủ tiền sống và lập nghiệp ở Hà Nội. Rồi hỏi mình làm thế nào để được điều đó. Mình cũng chẳng biết nói sao.
Mình bảo các em sau này đi làm ko vướng tệ nạn, không vướng tứ đổ tường, không manh le không bệnh tật thì chắc cũng đủ sống. Nhưng để làm được những cái như mộng kia thì cần cố gắng nhiều, và may mắn nữa. Nên thế mình mới bảo giờ ăn chơi đi, kiểu như tiêm vaxxin dự phòng, mình chơi rồi mình dừng rồi sau này tránh xa đà, tránh đánh mất mình. Mình bảo bọn nó sau này ra ngoài kia đấm nhau với xã hội dễ xa ngã lắm, rồi còn vỡ mộng nhiều. Tập thất vọng rồi thất bại dần cho nó quen nhé các em.
Bọn nó muốn tham gia cái cuộc thi thiết kế này nọ. Nếu được giải thì khả năng xin việc sẽ tốt hơn. Những công việc kỹ thuật mà được ngồi làm việc trong nội thành Hà Nội là khó, nhất là trong thời buổi khó khăn này. Thế nên cũng cố gắng giúp bọn nó đi thi. Cơ mà thật sự để có hi vọng được giải này nọ thì khó, công làm cái ra cái máy ấy là một thì công dạy lại cho đám sinh viên là mười. Nhiều khi mình cũng cố mà ko biết sức mình có được một được hai không, đây tận những mười. Vậy nên nhiều lúc mình cũng cáu. Giả sử bọn nó hỏi lúc đầu giờ sáng lúc cà phê còn chưa tan trong máu, thì mình còn tận tình được chút. Chứ buổi chiều buổi tối thì xám lét vô cùng. Có mấy lần bọn nó muốn mời mình đi ăn nhưng mình đều từ chối. Một phần vì không muốn tốn tiền sinh viên, một phần vì lúc đó chỉ muốn ăn bom nguyên tử.
Nền giáo dục này đang làm rất tốt nhiệm vụ trông trẻ, nhưng lại yếu nhiệm vụ bảo ban chỉ dẫn. Nền giáo dục bao cấp với những thứ đóng khung dễ tạo nên những đứa trẻ ngoan, nhưng không có khả năng tự quyết định được cuộc đời bọn nó.