Chà, có vẻ sắp tới sẽ là lần đầu tiên mình thất nghiệp một cách thật sự. Những lần thất nghiệp trước, mình vẫn mang danh tính sinh viên nên nó vẫn nhẹ nhàng dù vẫn nhiều cay đắng. Cái cảm giác mình kém cỏi là khó lòng tránh khỏi. Mà mình kém cỏi thật với một cơ thể yếu ớt, một tinh thần bạc nhược dễ từ bỏ và thái độ thờ ơ. Gần 10 năm trời sống trong cảm giác thất vọng với sự nỗ lực của mình trong quá khứ nhưng thất vọng xong lại bỏ bê hiện tại để rồi nó thành một phần tiếp của cái quá khứ đáng buồn ấy. 

Đời người như một ngọn nến cháy không ngừng, hoặc âm ỉ hoặc bùng nổ. Mỗi phút, mỗi giây thiêu đốt nó lại rút ngắn đi, để lại khói và tro. Chẳng nói làm gì nếu mình đốt lên được ngọn lửa của khát khao, sống sao cho mình thấy xứng đáng và tự hào. Thay vào đó, mình chọn cách cháy một cách lụi tàn, lay lắt, để những tia lửa tan biến vào hư vô và chỉ giữ lại cho mình tro tàn vô dụng, bốc mùi. Học tập, làm việc, tập luyện ư? Không, mình chọn chơi game, đọc sách – những việc “giết thời gian”. “Giết thời gian” chưa bao giờ nổi bật nghĩa của nó đến vậy, mang trong nó sự cay đắng và hối hận đau khổ đến thế. Đời người chính là một chuỗi thời gian, giết thời gian khác gì giết chính mình bằng một con dao cùn. Tại sao thế nhỉ, tại sao cứ trơ mắt nhìn chính tay mình cứa dần mòn từng phút giây còn sống?

Sau 3 năm sống trong môi trường nhà nước, tôi nhận ra cái khiến mọi thứ ở đây trì trệ và lạc hậu. Sách vở báo chí ngoài đời mô tả nó bằng từ quan liêu, cồng kềnh hay cứng nhắc. Tôi thấy những từ này không thật sự diễn tả được vấn đề. Tôi tạm gọi nó là “định lý cốc nước chè”.

Giống như mọi công chức viên chức mới vào, tôi có nhiệm vụ pha nước chè trước mỗi buổi họp. Ở đây ai cũng từng pha nước chè, và cái vinh dự này hiện đang bàn giao cho tôi. Tuy nhiên tôi quan sát được rằng không phải ai cũng thích nước chè, cũng thích thói “chè nước”, tức là trước mỗi cuộc họp luôn có vài phút cà kê, chém gió, mời chào nhau. Tuy nhiên người ta, nhất là người có chức có quyền, ngại thay đổi. Lí do thì đơn giản: Họ từng là người pha nước chè, giờ đến vai là người được uống, được mời, thì dù không thích cũng cứ kệ đấy. Ít nhất là họ cũng không thiệt gì.

Cái tâm lý này, tạm gọi là tâm lý “cốc nước chè”, khiến cho mọi sự lạc hậu hay thậm chí sai trái, dù có thể chính người trong cuộc nhìn ra, nhưng họ không thay đổi, bởi vì họ nghĩ: ta đã khổ, đã đóng thuế bao nhiêu năm, giờ mới được sướng, mới bắt đầu thu thuế, thì tội gì bỏ. Nó giống như mình trẻ tuổi mới vào, phải làm những thứ không tên, những thứ không còn hợp lý, không phục vụ mục đích số đông, trong 20 năm, chỉ để 5 năm tại vị cuối cùng được “phục vụ”. Nó xuất phát từ cơ chế xin cho, từ sự ban phát lợi ích theo nhóm, từ sự đánh giá theo thâm niên… Nó không dựa trên sự công bằng, và chắc chắn không có cái gọi là đồng cảm, thấu hiểu, hay chia sẻ công việc vì cái chung ở đây.

Nghĩ rộng ra thì thế hệ cũ cũng thế. Có rất nhiều cái đã cũ, đã lạc hậu, những câu hát lời ru đã hết hạn sự dụng, nhưng vẫn được dùng, được duy trì, chỉ vì đơn giản thế hệ cũ muốn “thu thuế”. Kiểu: tao nuôi mày khổ lắm rồi, giờ mày phải như thế để trả ơn tao. Cũng chẳng phải “như thế” thì thế hệ già, những ông bà bố mẹ chúng ta sẽ sướng hơn vui hơn đâu. Trong nhiều trường hợp là sự cố chấp và phần nào đó chịu đựng đã tích tự từ xưa, giờ đông rắn lại thành cái bảo thủ. Giống như hồi xưa họ khổ vì phải phục vụ thế hệ trên họ, giờ họ chờ đợi cái sung sướng dạng “cốc nước chè” từ thế hệ con cháu.

Xã hội bây giờ thay đổi rất nhanh, 20 năm ngoảnh mặt cái thì tri thức mấy cũng thành người lạc hậu. Những mối quan hệ xã hội kiểu “cốc nước chè” 20 năm như này sẽ dần không còn chỗ đứng. Cái khổ là chúng ta chính là thế hệ chuyển giao. Vẫn phải rót nước chè, rửa chén… rồi căn dặn lòng mình là sau về già sẽ bỏ cái này đi cho con cháu được nhờ.

Hôn nhân và tình yêu

Lược dịch từ The World Historical Transformation of Marriage, tác giả Stephanie Coontz. 

Trong suốt hàng ngàn năm, hôn nhân chủ yếu không phải để đôi lứa yêu nhau được đến với nhau, mà là một cách để đánh dấu những đứa trẻ thành “người trưởng thành” và sắp xếp những “người trưởng thành” đó vào một vị trí trong xã hội. Nó là cách để tích lũy tài sản, tạo dựng mối quan hệ, phân chia công việc, đồng thời xác định quyền lợi và nghĩa vụ giữa các bên. Vì thế, nhu cầu cá nhân, đặc biệt là của phụ nữ và trẻ em, thường bị xem nhẹ. Thời xưa, cưới vợ gả chồng quan trọng ở chỗ “kiếm được thông gia tốt” hơn là tìm một người tâm đầu ý hợp.

Ở tầng lớp giàu có, hôn nhân là công cụ chính để củng cố quyền lực và của cải. Của hồi môn, sính lễ hay mối quan hệ chính trị đều là những khoản đầu tư lớn của những dòng họ danh giá. Ngay cả giới trung lưu cũng coi việc gả cưới là cách chuyển giao tài sản, nghề nghiệp, quan hệ xã hội hay công cụ làm ăn giữa các thế hệ. Đối với đàn ông, hôn nhân thường là khoản bảo hiểm lớn nhất. Người vợ hay đứa con sẽ là người chăm sóc anh ta lúc về già hay xa cơ lỡ vận. Với phụ nữ, chọn được chồng tốt gần như là quyết định quan trọng nhất trong đời. Chọn đúng thì thành nữ chính tiểu thuyết, chọn không đúng lắm thì thành người phụ nữ truyền thống của gia đình.

Với nông dân hay giai cấp bần nông, hôn nhân cũng mang tính “làm ăn”, chỉ khác ở quy mô. Người ta băn khoăn: ruộng nhà anh ấy có gần ruộng mình không, gia đình bên kia có mối quan hệ tốt với hàng xóm không, thông gia này có giúp được gì không, hay lại chỉ thêm phiền? Bởi lẽ, để có thể sống sót trong thời kì phong kiến, nơi một năm mất mùa là đủ để cả gia đình chết đói, thì tình cảm hay tính cách cá nhân sẽ không quan trọng bằng khả năng tháo vát hay kỹ năng lao động.

Dù giàu hay nghèo, hôn nhân là dấu mốc quan trọng để một đứa trẻ được xã hội xác nhận sự trưởng thành và nhận được sự “tôn trọng” từ xã hội. Nhưng đừng ngây thơ, hôn nhân ngày ấy còn là công cụ để người lớn tận dụng sức lao động của con cái, người già tận dụng sức lao động người trẻ, tập thể tận dụng sức lao động cá nhân.Thêm một đứa con dâu (hay rể) là thêm người lao động “miễn phí”. Cũng đúng thôi, muốn được tôn trọng thì phải đóng góp, phải làm, phải cống hiến.

Còn tình yêu ư? Thật lòng mà nói, tình yêu là lý do tệ nhất để cưới nhau. Người ta mong rằng sau khi cưới sẽ phát sinh tình cảm, biết sống “có tình có nghĩa”. Cha mẹ đôi khi cho người con quyền từ chối nếu quá ghét đối phương, nhưng không ai đặt tình yêu làm trọng tâm. Ly hôn, nếu có, thường vì muốn đổi sang thông gia khác ngon hơn, hoặc vì chưa có con, chứ ít ai chia tay vì “hết yêu”.

Từ thế kỷ 17, một loạt thay đổi về chính trị, kinh tế và văn hóa bắt đầu làm lung lay những chức năng cũ của hôn nhân, đồng thời đặt dấu hỏi về quyền lực của cha mẹ, các tầng lớp ưu tú hay chính quyền trong việc kiểm soát đời sống cá nhân,  bao gồm cả chuyện cưới hỏi. Đến thế kỷ 18, lý tưởng mới “kết hôn vì tình yêu” lan rộng khắp Tây Âu và Bắc Mỹ, trở thành cuộc cách mạng thực sự.

Từ đây, các cặp vợ chồng được kỳ vọng dành nhiều tình cảm cho nhau và cho con cái hơn là cho họ hàng hay xã hội. Hôn nhân không chỉ để duy trì dòng tộc hay phát triển xã hội mà trở thành một mối quan hệ riêng tư, gắn bó và đầy tình cảm. Dù chưa giống quan niệm ngày nay rằng vợ chồng phải là “bạn thân và người tình” của nhau, nhưng sự thay đổi quan niệm này đủ ra gây ra những xáo trộn lớn.

Ngay lập tức, nhiều người đương thời nhận ra rằng lý tưởng mới có thể làm đảo lộn xã hội. Khi tình yêu được xem là lý do chính để cưới, thì ly hôn là một quyền chính đáng cho những gia đình không còn yêu nhau. Thậm chí, những lời kêu gọi đầu tiên về việc hợp pháp hóa đồng tính luyến ái cũng xuất hiện vào cuối thế kỷ 18, từ chính những người ủng hộ hôn nhân xuất phát từ tình yêu. Giai cấp cầm quyền thì lo ngại: ngay cả khi hôn nhân ổn định, giá trị mới này cũng khiến đôi vợ chồng “quá bận tâm đến nhau”, bỏ bê nghĩa vụ đối với xã hội.

Nói cách khác, những giá trị mà chúng ta ngày nay thường coi là “truyền thống” của hôn nhân, ví dụ như tình yêu, sự gắn bó, sự riêng tư, thật ra mới xuất hiện gần đây và được coi như cách mạng về nhận thức. Chúng đã trao cho hôn nhân sức nặng cảm xúc to lớn, nhưng đồng thời cũng gieo mầm cho sự mong manh của nó. Chính những điều làm hôn nhân trở thành một mối quan hệ quý giá và cũng là những yếu tố khiến nó trở nên dễ tan vỡ. Hôn nhân dần trở thành lựa chọn, chứ không còn là điều bắt buộc.

Trong nhiều thập kỷ gần đây, người ta vẫn tranh luận tại sao “hôn nhân suốt đời” lại bắt đầu rạn vỡ từ thập niên 1970. Phe tự do cho rằng nguyên nhân là do kinh tế – xã hội thay đổi; phe bảo thủ thì đổ lỗi cho sự suy thoái giá trị. Nhưng theo tác giả Coontz, câu hỏi thật sự không phải là “tại sao nó đổ vỡ ở thập niên 1970”, mà là “tại sao nó không đổ vỡ ngay từ thập niên 1790”, khi hôn nhân xuất phát từ tình yêu vừa ra đời.

Coontz không cho rằng hôn nhân sẽ biến mất. Tuy nhiên, bà khẳng định hôn nhân sẽ không bao giờ lấy lại vị thế tối cao của nó như đã từng. Ngày nay, luật pháp ở nhiều quốc gia phương Tây (và một số nơi khác) đã xóa dần ranh giới giữa người kết hôn và người không kết hôn. Các cặp đôi sống chung cũng có nhiều quyền lợi và nghĩa vụ giống như vợ chồng hợp pháp. Ngược lại, người đã kết hôn nhưng muốn chia tay thì không còn bị ràng buộc bởi luật pháp hay áp lực xã hội như trước.

Các học giả gọi hiện tượng này bằng nhiều tên: “phi thể chế hóa hôn nhân”, “phi pháp hóa hôn nhân”, hay thậm chí “giảm trù hôn nhân” (demarriage). Coontz thích ví nó giống như việc tách tôn giáo khỏi nhà nước: khi một tôn giáo không còn được nhà nước ưu ái đặc quyền, tôn giáo không biến mất mà lại nảy sinh thêm nhiều giáo phái và nhóm mới. Hôn nhân ngày nay cũng vậy: khi giấy đăng ký kết hôn không còn là điều kiện duy nhất để được xã hội “tôn trọng”, nhiều hình thức hôn nhân mới xuất hiện và được thừa nhận.

Theo Coontz, các nhà sử học thường dè dặt khi dùng chữ “cách mạng” cho những biến đổi xã hội, vì hầu hết đều có gốc rễ sâu xa và vẫn còn nhiều sự tiếp nối với quá khứ. Nhưng lần này thì khác: bà tin rằng chúng ta đang sống giữa một cuộc chuyển biến lịch sử toàn cầu về hôn nhân và gia đình. Mọi thứ thay đổi nhanh đến mức khó phân biệt đâu là đặc điểm của một hệ thống mới, đâu chỉ là biểu hiện tạm thời. Nhưng có một điều chắc chắn: hôn nhân sẽ không còn như đã từng nữa.

Dù tốt hay xấu, mối quan hệ giữa hôn nhân với xã hội đã thay đổi tận gốc, và trải nghiệm mỗi cá nhân về hôn nhân cũng vậy. Thay vì tranh luận xem “mô hình gia đình chuẩn” phải thế nào, nhiệm vụ quan trọng hiện nay là làm sao để hỗ trợ nhiều dạng quan hệ gắn bó khác nhau, giúp chúng phát huy điểm mạnh và hạn chế những bất cập.

Khi từ trường về mình đã ngủ một giấc, và tỉnh dậy lúc tầm 5h. Trong một giây phút ngắn ngủi, khi những cái mơ màng còn đọng trong đầu mình đã cảm thấy bình an, kiểu như vừa giây phút trước mới là 12 tuổi thôi. Vẫn đang chơi bóng rổ trên sân trường ams. Vẫn đang chờ chuyến xe bus lúc 6r để về nhà. Thế là chớp mắt đã 32 rồi.

Rồi chớp mắt hẫng hụt là cảm giác khó tả, nó không bi lụy buồn thảm mà giống như trống rỗng. Đáng sợ nhất là cái giật mình khi tỉnh ra, khi nhìn xung quanh, nhìn vào thực tại, Nhà cửa tối om và mình cần làm gì đó. Mình từng nghĩ mình ghét con người, là vai phụ phản diện, nhưng không phải. Sự hiện diện của con người khiến mình phải nghĩ đến nhiều thứ, mà hẳn sẽ không mảy may lo đến nếu chỉ có một mình. Nghĩ về những thứ ko thể kiểm soát làm mình luôn trong trạng thái căng thẳng.

Muốn uống sữa phải nuôi hẳn con bò, nhưng rồi nhận ra bản thân chỉ cần uống nước thôi. Rồi lỡ nuôi bò lỡ yêu bò rồi thì ngày nào cũng phải nghĩ đến cỏ, đến chuồng. Đi cắt cỏ và dọn phân lâu sẽ thành người có ích cho xã hội.

Có nhiều kiểu tự kỉ, ví dụ như đứa trẻ sinh ra bẩm sinh bị, không có khả năng giao tiếp với người khác và vì thế không hòa nhập được với xã hội. Nếu tính theo quy chuẩn này thì có nhiều người lớn, người già cũng tự kỉ. Họ từ bỏ những quy chuẩn xã hội để giữ lại những cái trong đầu. Thường là lựa chọn này được đưa ra khi họ đã bất cần, hiểu rằng cuộc đời sắp cùng tận. Kiểu tiến hóa ngược lại thành đứa trẻ, sau khi đã trả đủ, hoặc không đủ, nợ đời.

Bắt đầu tuần mới bằng cuộc họp mòn mỏi, những khoảng trống dông dài chán ngắt. Ngần ấy con người với ngần ấy khuôn mặt, mang vẻ mệt mỏi ẩn sau nụ cười gượng gạo. Anh ta bước đến, nói những câu nói vô nghĩa, kiểu gợi chuyện để kết nối. Em thì lười đáp lại, chỉ thấy dâng lên trong lòng là cảm giác xem thường. Dường như em đã còn không ghét bỏ, không tức giận như ngày đầu tiên nhận ra mình bị “trap”. Chỉ là đôi lúc, nhất là đêm về, em lại thấy ê chề tủi hổ. Và cái tôi kiêu hãnh của em lại gào thét. Em nghĩ mình không đau vì thất tình. Em đau vì lòng tự trọng bị tổn hại. Một kiểu hiếu thắng, kiêu ngạo đến ngu ngốc của kẻ biết mình xinh đẹp và thông minh. Nực cười là em quá chủ quan đến lơ là cảnh giác. Suy cho cùng, phụ nữ hay đàn ông, lúc đã quyết định gỡ bỏ lớp phòng vệ của trái tim rồi, thì ai cũng là kẻ khờ dại trong tình trường.

Tự dưng nay mò được trang này của Absolute nên vào viết thử, chả có ý nghĩa đặc biệt chi hết.

Mình năm nay đã hơn 30t, cái tuổi mà mọi người đã ổn định gia đình còn mình thì vẫn băn khoăn về việc kết hôn và sinh con. Công việc mình ổn định, tài chính tạm ổn, chả giàu mà chả nghèo. Thế nhưng bảo mình kết hôn, mình vẫn sợ hãi. Có lẽ do mình lớn lên ở một gia đình mà kết hôn làm tất cả mọi người thay vì vui vẻ và hạnh phúc thì khổ sở và mệt hỏi hơn.

Hồi năm 18, 20 tuổi, mình luôn mong rằng mình có thể theo đuổi lý tưởng, làm công việc mình yêu thích. Mình suy nghĩ và dành nhiều thời gian đọc, học, lắng nghe, tìm hiểu về những thứ đam mê này. Nhưng rồi nó chẳng đi tới đâu khi hiện thực lương ra trường 6 triệu, không đủ tiền để sống. Thế nên mình chọn một nghề ổn định, cứ nghĩ là học hỏi thêm ngôn ngữ mới trong vòng 6 tháng – 1 năm, ai dè lại theo nó tới tận bây giờ (là hơn 5 năm rồi). Mình dần học cách làm một người bình thường, hoàn thành công việc một cách bình thường, không quá giỏi, không quá tệ. Vì càng làm giỏi thì bản thân càng vất vả mà chả được ai công nhận và thật ra là chả được gì. Mình cũng cố gắng dần chấp nhận rằng có một số việc mà mình không thể can thiệp hay thay đổi được thì mình không nên bận tâm quá nhiều về nó. Mình cần dành thời gian, năng lượng của bản thân cho những thứ tích cực hơn. Dần dần, đam mê là một thứ gì đó trở nên xa xỉ. Mình muốn mua nhà nữa, tròng cổ mình vào cái nợ ngân hàng thì làm gì có tư cách mà nói tới đam mê. Mình vẫn dành một khoảng thời gian ngắn trong ngày (1 tiếng) để đọc về những thứ liên quan tới bảo vệ môi trường và tiếng anh, hai thứ mà mình nghĩ là mình thích từ xưa tới nay. Thỉnh thoảng mình vẫn mơ về việc đi học thạc sỹ ngành năng lượng sạch ở Bắc Âu, ra trường đi làm ở một doanh nghiệp nào đó liên quan để cảm thấy công việc có ích cho đời chút ít. Nhưng mơ vẫn chỉ là mơ thôi.

Hôm nay tới đây nhé. Chúc mọi người đọc bài một ngày vui vẻ và bình an.

Giữa những bộn bề cơm áo gạo tiền của cuộc sống thường nhật, tự dưng trái tim mình tan nát vì một gã đàn ông, em thấy xấu hổ vì sự yếu đuối đến hèn nhát của mình.
Trái tim kiêu hãnh của em giờ cũng biết đớn đau chấp nhận thất bại. Có kẻ đã lấy đi một mẩu, em cảm giác tim mình không còn nguyên vẹn.
Thật ngưỡng mộ những người có năng lực xé lấy mẩu tim của người khác, thoáng nhanh một giây thôi, nhếch mép cười một cách đắc thắng. Bước đi trong vẻ lãng tử lạnh lùng ngạo mạn, tỏ ra như chưa hề có bất cứ xáo động nào.
Lòng tự trọng của em bị tổn thương. Vương miện đã rơi rồi. Em không buồn cúi xuống.

Chào Absolute!
Khi mình vội vã, có lẽ, thế giới cũng vội vã.
Vì cả thế giới vội vã, nên guồng quay của mình mới cứ quay hoài, mình không cảm thấy lạc lõng ra phía sau hay chồi lồi lồi ở phía trước.

Và thế nên một tuần rồi những người bạn chưa gửi bài viết mới vào đây!
Có một cái khá hay, là các bạn viết vào đây, đang cố gắng càng đúng chính tả nhiều càng tốt.
Mình cũng vậy.

Mình muốn đúng từng chữ một ấy, rồi đặt dấu câu các thứ, ở đâu, ở đâuu nữa nè.

Những điều hay ho, mình muốn đọc được hết bằng câu chữ.
Như hôm nọ, khi mình và bạn làm quy trình cho điều trị thoái hóa đốt sống, mình có dùng “chẩn trị” thay vì chuẩn trị, và lúc ấy thấy rất ngầu 😀

Hay một lần khác, mình chat đúng từng từ cho bạn mình – một người hạnh ngộ gieo vần thơ thương.
Và mình được bạn ấy tặng những cả bộ thơ mà bạn ấy chuyển ngữ/bạn ấy sáng tác.
Có những tương phùng, trùng hợp và duyên lành, cứ thế mà đến.
Là minh chứng trả lời cho mình rằng, sống thật tốt nào, thật tốt nào rồi thứ tốt đẹp nhất trả lời mình, ở tương lai.
Give and gain.
Love and beloved

Một chặng đường ba mươi sáu năm rung cảm với thế gian. Hôm nay tiếp tục rung cảm, bằng câu từ, ngôn ngữ và những vị tha <3

Cảm ơn Absolute đã có trang này, để tỏ bày, để được nghe bày tỏ.
Chúc bạn một ngày mới tươi trong!

Chào người anh em.
Tôi vừa chia tay mối tình 1 tháng của mình. Cái khoảnh khắc mà cô gái ấy nói “mình dừng lại nhé anh” lòng tôi như chết đi một lúc. Buồn cười nhỉ, mối tình có 1 tháng mà tôi nghĩ nó như thể dài lắm. Nhưng mà, 1 tháng đấy tôi thực sự sống, thực sự yêu, thực sự nỗ lực vì cô ấy, cũng vì bản thân tôi.
Ban đầu chúng tôi khá match nhau về cách nhìn, về quan điểm, có lẽ từng match nhau về nội tâm dù chỉ một chút.
Chỉ tiếc là…chúng tôi gặp nhau chả đúng thời điểm.
Cô ấy đang ở giai đoạn mà đã định hình ổn định về đường đi, sự nghiệp, sở thích, cách sống.
Còn tôi thì vẫn đang loay hoay với với sự chắp vá, lượm lặt từng thứ để xây dựng lại những gì đã mất.
Có lẽ chúng tôi ở 2 thế giới khác nhau, xuất phát điểm cũng khác nhau. Và có lẽ tôi là kẻ đến sau nên tất cả sự bao dung, kiên nhẫn cô ấy đã không còn để trao cho tôi.
Khóc thế thôi, buồn thế thôi. Tôi vẫn tin vào tình yêu.
Cảm ơn em, cô gái đặc biệt của anh. Dù bước cùng nhau chỉ 1 thoáng chốc cuộc đời nhưng anh luôn quý trọng điều đó.
Idk what lies ahead, dont worry, tmr will be another new day.

Tôi luôn tự hào rằng tôi có một bộ não hơn người, ít nhất là phần xử lý thông tin logic. Trong 5 năm cấp 1 mỗi dịp tổng kết cuối năm, phần thưởng (tôi cũng không chắc đó gọi là phần thưởng) là bộ sách giáo khoa năm tới. Tôi đọc 1 tuần là xong, là hiểu, và đọc rất say sưa. Tôi thích nhất là sách giáo khoa lịch sử và địa lý, vì đọc được lâu, còn sách toán hay khoa học gì đó thì đọc vèo là hết. Rồi lên cấp 2, trong 7 năm cấp 2 và cấp 3 học chuyên, tôi không hề đọc 1 quyển sách giáo khoa toán, lý nào. Tôi học chuyên toán và chuyên toán tin ở 2 trường phổ thông hàng đầu việt nam. Cái tôi học là các “chuyên đề”. Thế nên khi tôi thi đại học môn toán năm 2011 chỉ được 8,25 tôi đã khá sốc. Tôi nghĩ tôi phải được 9,5 vì tôi làm được cả bài bđt cuối cùng. Mãi về sau khi nhìn kĩ lại bản thân thì tôi hiểu rằng tôi được điểm như thế là đúng. Điểm trên 9 (của cái thời thi tự luận 100% ấy) chỉ dành cho những người nắn nót chỉn chu, và phần nào đó tôn trọng môn toán. Tôi không có những đức tính đó.

Phải rất gần đây, tôi mới suy nghĩ là làm sao chuyển đổi được cái khả năng kia vào cái gì hữu ích và thực tế hơn, ví dụ như kiếm tiền. Thật đáng ngạc nhiên phải tôi mới thật sự vật lộn với tiền chỉ tầm 5 năm đổ lại, rất chậm so với lứa đồng niên, và vì thế khi tôi đang cố gắng kiếm từng triệu một thì đám bạn đã kiếm chục, trăm, tỉ. Điều này làm tôi tương đối rối bời, bởi vì tôi cảm giác bị bỏ lại trong các câu chuyện. Nhưng có lẽ vấn đề không đơn thuần là tôi không kiếm đc đủ tiền, mà có lẽ vấn đề sâu xa hơn là tất cả đám bạn của tôi, những người giống tôi, đều có phần nào lạc lõng. Tôi đoán lịch sử gia đình và lịch sử học chuyên khiến chúng tôi thành người như vậy. Tôi đoán với đám có IQ cao hơn bth sẽ có xu hướng tự xử lý vấn đề 1 mình, bởi vì cách xử lý vấn đề thông thường (tham vấn, chia sẻ….) sẽ khiến bọn nó thấy mất thời gian. Xu hướng này kết hợp với xu hướng xã hội (học chuyên, luôn phải giải các “chuyên đề”) và lịch sử gia đình (gia đình không có sự kết nối các thành viên) sẽ tạo ra 1 tính cách cô độc, và làm yếu đi khả năng giao tiếp xã hội cũng như sự phát triển EQ. IQ cao có thể giúp thành công (thật sự làm đc cái riêng, cái “chuyên đề” riêng của cuộc đời) nhưng nó kéo EQ xuống và làm tê liệt các mảnh khác của cuộc sống.

Giờ quan sát đám bạn học chuyên, đám công dân hạng 1 hạng 2, có bố mẹ xịn, bọn nó sống khác. Sống bền hơn, nhẹ nhàng hơn. Như đứa bạn thi toán đc 9,5 mà 32 đã nghĩ đến buông bỏ và đi tu, thì có vẻ không bền.