Có những lúc, tôi còn nghĩ, biết đâu mỗi con người sinh ra đều chỉ là một công cụ của Tạo hóa. Đọc kinh Kim Cang, thấy Đức Phật hình như cũng có ý đó khi nói về bản thân ngài. Ngài nói rằng ngài và Đạo của Ngài thảy đều chỉ là chiếc thuyền đưa người ta tới bờ Giác ngộ, cho nên chúng sinh chớ chấp vào Ngài, cũng chớ chấp vào Đạo của ngài, cũng như người đi qua sông cốt yếu là qua được bờ bên kia chứ chớ chấp vào cái thuyền. Hễ qua sông thì không cần nghĩ tới thuyền nữa. Nếu Đức Phật là một công cụ vĩ đại của Tạo hóa để giúp con người ta thoát khổ, thì chúng ta rất có thể cũng là những công cụ phục vụ mục đích ấy, chỉ là ít vĩ đại hơn rất nhiều mà thôi. Thế là mỗi lần cúng bái trở thành một lần tưởng nhớ, một lần nhắc nhở bản thân về sự nhỏ bé vô thường của mình, và lại thêm một lần nhắc nhở mục đích của bản thân mình trong nhân gian.

---