Gần đây có mốt bàn về đạo Phật và chuyện đi tu.
Chuyện tu, đối với tôi mà nói ít khó hiểu hơn chuyện cúng, nhưng lại khó thực hiện hơn.
Tôi năm qua học được một ít chữ Hán, thì biết chữ tu cũng có nghĩa là sửa mà thôi. Một người phát nguyện tu tức là phát nguyện tự sửa đổi bản thân, tự nhìn nhận trung thực vào bản thân, thấy chỗ nào sai thì sửa đi cho đúng. Nhưng sửa mình để làm gì? Sửa thế nào cho đúng? Chuyện này lại có ý nối với chuyện ở trên, rằng người ta là công cụ của Tạo hóa. Thế thì cũng như con dao, có sắc, có cùn, có dài, có ngắn. Có con dao làm từ chất liệu tốt, có con làm từ chất liệu kém hơn. Nhưng chúng có một điểm chung, là đều có thể mài dũa đi mà trở nên sắc bén hơn. Con người cũng như con dao, càng được làm từ chất liệu tốt, càng được mài bén sắc thì càng dễ cắt gọt, nhưng cũng càng dễ thành ra nguy hiểm. Người ngu ngơ có dã tâm thì cũng không đi đến đâu được; người thông minh mà độc ác thì dễ gây họa hại khôn lường.
Con người ta như con dao trong tay Tạo hóa, nhưng khác con dao ở chỗ: con dao không có chút ý thức nào về mục đích của nó, còn con người dù không thể biết được mục đích cuối cùng của Tạo hóa là gì, nhưng trong một khuôn khổ nào đó, có thể tự đưa ra những lựa chọn. Người ta chắc chắn nên đưa ra những lựa chọn tốt cho mình, để mình tự biến mình thành “con dao” sắc bén hơn; nhưng cũng sẽ có những lựa chọn để biến bản thân trở thành công cụ hữu ích vì cái tốt chung hoặc hung khí hiểm ác phục vũ dã tâm ti tiện của mình hay kẻ khác nữa. Dù tu đạo nào, tu như thế nào, cũng đều là để đưa ra những lựa chọn đúng đắn, vậy thôi.

---